Sıcaklık farkının etkisi
ile ortaya çıkan basınç farkından dolayı yüksek basınçtan alçak basınca doğru
meydana gelen yatay yönlü hava hareketine “rüzgar”
denir.
Rüzgar
Frekans Gülü
Bir yerde rüzgarın esme
sayısını gösteren şekile “rüzgar frekans
gülü” denir. Bir merkezin rüzgar frekans gülüne bakılarak yalnızca hakim
rüzgar yönü ve yer şeklerinin uzanış doğrultusu belirlenir.
1: Meltem Rüzgarları
Günlük sıcaklık farkından
kaynaklanan rüzgarlardır. Yaz mevsiminde gündüz çabuk ısınan kara AB, yavaş
ısınan deniz üzerinde ise YB oluşur. Bu nedenle rüzgar gündüz denizden karaya
eser ve serinletici etki yaratır. Ege kıyılarındaki imbat rüzgarları bu rüzgarlara (Deniz Meltemi) örnektir. Yaz
mevsiminde gece ise çabuk soğuyan kara üzerinde YB, geç soğuyan (ılık) deniz
üzerinde ise AB oluşur. Rüzgar karadan denize eser (Kara meltemi)
2. Yerel Rüzgarlar
A. Soğuk Yerel Rüzgarlar
Karayel: Türkiye’de kuzeybatı’dan esen soğuk
ve kar yağışlarına neden olan rüzgarlardır.
Yıldız: Türkiye’de kuzeyden esen soğuk
rüzgardır.
Poyraz: Türkiye’de kuzeydoğu’dan esen kış
mevsiminde sert,soğuk ve kuru bir rüzgardır.
B. Sıcak Yerel Rüzgarlar
Lodos: Güneybatıdan esen, Akdeniz, Ege ve
Marmara’yı etkisi altına alan, bazı dönemler vapur seferlerinin iptal olmasına
neden olan rüzgarlardır.
Kıble:
Güneyden esen sıcak
ve nemli rüzgardır.
Samyeli: Güneydoğu’dan esen, sıcak, kuru ve
buharlaşmayı arttıran en sıcak rüzgardır.
NOT:
Etezyen; Yunanistan’ın yüksek kesimlerinden Ege
kıyılarına doğru esen soğuk yerel rüzgardır.
FÖHN
(FÖN) RÜZGARI
Rüzgarlar yükseldikleri
yamaçlarda sıcaklığı her 200 m’de 1° düşürürken diğer yamaçtan inerken fön
karakteri kazanması nedeniyle sıcaklık her 100 m‘de 1°C artar. Fön rüzgarı sıcak ve
kurutucu etki yaratır. Türkiye’de özellikle Doğu Karadeniz ve Batı Toroslarda
görülür. Doğu Karadeniz’de (Rize) turunçgil yetişmesinin nedeni fön rüzgarıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder