11 Şubat 2013 Pazartesi

TÜRKİYE’NİN AKARSULARI ve Özellikleri


TÜRKİYE’NİN AKARSULARI
¨ Türkiye’nin ortalama yükseltisi ve eğim fazladır. Bu nedenle;
·        Akış hızları fazladır.
·        Hidroelektrik potansiyelleri fazladır.
·        Aşındırma güçleri fazladır.
·        Enerji potansiyelleri fazladır.
·        Taşıdıkları alüvyon (malzeme) fazladır.
·        Ulaşıma elverişli değildir.
·        Baraj sayısı fazladır.
NOT: Türkiye’de ulaşımın kısa mesafelerde yapıldığı tek akarsu Batı Karadeniz’deki Bartın Çayı’dır.
¨     Türkiye’deki iklimlerin yağış rejimine bağlı olarak akarsu rejimleri de düzensizdir. Rejimi düzenli olan akarsular sadece Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alır.
¨     Türkiye’deki dağların uzanış doğrultusunda bağlı olarak akarsuların da uzanışı doğu-batı doğrultusundadır.
¨     Türkiye’deki akarsuların büyük bir bölümünde balıkçılık faaliyeti yapılır.
¨     Türkiye’de eğimin fazla olması ve üç tarafının denizlerle çevrili olması nedeniyle akarsular derine aşındırma yapar ve denize çabuk ulaşır. Bu nedenle boyları kısadır.
¨     Türkiye’de yükselti ve özellikle eğimin fazla olması nedeniyle akarsular denge profiline ulaşmamıştır. Denge profiline yakın olan akarsular Marmara ve Kıyı Ege’deki akarsulardır. Nedeni; eğimin az olmasıdır.
¨     Türkiye’deki akarsuların elektrik enerjisi (hidroelektrik) üretimine bakıldığında hidroelektrik potansiyelin en fazla olduğu bölge Doğu Anadolu (Fırat), en az olduğu bölge ise Marmara Bölgesidir. Elektrik tüketimine bakıldığında ise en fazla tüketim Marmara (nüfus, sanayi), en az tüketim ise Doğu Anadolu’dur.
¨     Türkiye’deki akarsuların debilerinin en yüksek olduğu mevsim ilkbahardır. Nedeni; kar erimeleri ve yağıştır.
¨     Türkiye’deki menderes (büklüm) hareketinin en yaygın olduğu bölge Ege Bölgesidir.
¨     Türkiye’de bazı akarsular kaynağını ülkemiz sınırları içinden alıp ülkemiz sınırları dışından deniz dökülürken (Fırat, Dicle, Çoruh, Aras, Kura); bazı akarsular da kaynağını ülkemizde sınırların dışından alıp ülkemiz sınırları içinden deniz dökülür (Asi, Meriç).
¨     Türkiye’deki akarsuların bazıları kapalı havza özelliği taşır. Örneğin Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Aras ve Kura nehirleri dünyanın en büyük kapalı havzası Hazar Gölü’ne dökülür.
NOT: Türkiye'de ortalama yükseltinin en fazla olduğu Doğu Anadolu Bölgesi'nde akarsularının enerji potansiyeli en fazla olurken ortalama yükseltinin en az olduğu Marmara Bölgesi'nde ise akarsuların enerji potansiyeli de en azdır.

2 yorum:

  1. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  2. KPSS sınavı çok zor. Hazırlanmak masraflı kitap fiyatları çok pahalı. Kitap bağışı olmadan kitap almak çok zor.

    YanıtlaSil