TÜRKİYE’NİN
AKARSULARI
¨ Türkiye’nin ortalama yükseltisi ve
eğim fazladır. Bu nedenle;
·
Akış
hızları fazladır.
·
Hidroelektrik
potansiyelleri fazladır.
·
Aşındırma
güçleri fazladır.
·
Enerji
potansiyelleri fazladır.
·
Taşıdıkları
alüvyon (malzeme) fazladır.
·
Ulaşıma
elverişli değildir.
·
Baraj
sayısı fazladır.
NOT:
Türkiye’de ulaşımın
kısa mesafelerde yapıldığı tek akarsu Batı Karadeniz’deki Bartın Çayı’dır.
¨ Türkiye’deki iklimlerin yağış rejimine
bağlı olarak akarsu rejimleri de düzensizdir. Rejimi düzenli olan akarsular
sadece Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alır.
¨ Türkiye’deki dağların uzanış
doğrultusunda bağlı olarak akarsuların da uzanışı doğu-batı doğrultusundadır.
¨ Türkiye’deki akarsuların büyük bir
bölümünde balıkçılık faaliyeti yapılır.
¨ Türkiye’de eğimin fazla olması ve üç
tarafının denizlerle çevrili olması nedeniyle akarsular derine aşındırma yapar
ve denize çabuk ulaşır. Bu nedenle boyları
kısadır.
¨ Türkiye’de yükselti ve özellikle
eğimin fazla olması nedeniyle akarsular
denge profiline ulaşmamıştır.
Denge profiline yakın olan akarsular Marmara ve Kıyı Ege’deki akarsulardır.
Nedeni; eğimin az olmasıdır.
¨ Türkiye’deki akarsuların elektrik
enerjisi (hidroelektrik) üretimine bakıldığında hidroelektrik potansiyelin en
fazla olduğu bölge Doğu Anadolu (Fırat),
en az olduğu bölge ise Marmara Bölgesidir.
Elektrik tüketimine bakıldığında ise en fazla tüketim Marmara (nüfus, sanayi),
en az tüketim ise Doğu Anadolu’dur.
¨ Türkiye’deki akarsuların debilerinin
en yüksek olduğu mevsim ilkbahardır.
Nedeni; kar erimeleri ve yağıştır.
¨ Türkiye’deki menderes (büklüm)
hareketinin en yaygın olduğu bölge Ege
Bölgesidir.
¨ Türkiye’de bazı akarsular kaynağını
ülkemiz sınırları içinden alıp ülkemiz sınırları dışından deniz dökülürken (Fırat, Dicle, Çoruh, Aras, Kura); bazı
akarsular da kaynağını ülkemizde sınırların dışından alıp ülkemiz sınırları
içinden deniz dökülür (Asi, Meriç).
¨ Türkiye’deki akarsuların bazıları
kapalı havza özelliği taşır. Örneğin Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Aras ve Kura nehirleri dünyanın en büyük kapalı havzası Hazar Gölü’ne
dökülür.
NOT:
Türkiye'de ortalama
yükseltinin en fazla olduğu Doğu Anadolu Bölgesi'nde akarsularının enerji
potansiyeli en fazla olurken ortalama yükseltinin en az olduğu Marmara
Bölgesi'nde ise akarsuların enerji potansiyeli de en azdır.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilKPSS sınavı çok zor. Hazırlanmak masraflı kitap fiyatları çok pahalı. Kitap bağışı olmadan kitap almak çok zor.
YanıtlaSil